"Commando wat doe je voor de kost"

Over een week gaan Mieke en ik naar Zuid-Afrika. Wij blijven daar 5 weken en gaan als eerste naar Lonehill waar mijn zijn broer Jan woont. Wij vertrekken 29-10-2019 en komen 29-11-2019 weer thuis. Bij Jan blijven wij t/m 11-11 en gaan de 12e richting Wepener waar Nico Padt woont met zijn geliefde(n). Over hem wil ik het verhaal vertellen wat hij mij op papier heeft toegezonden en dat ik mocht gebruiken. Het lijkt op het verhaal dat elk kwartaal in de Groene Baret staat, nl; "Commando wat doe je voor de kost".
Algemene inlichtingen betreffende ons farmbedrijf, hiermede opent Nico het verhaal.
Wij wonen op - en werken vanuit - onze basis en familiefarm "Kruispoort" groot 1780 ha. Daarnaast hebben wij de ondervermelde farms in eigendom.
Twyfelfontein/Lavinia 900 ha
Rafidim 350 "
Komkyk 525 "
Tasmani 480 "
Welkom 520 "
Nottingham 810 "
Deze farms zijn alle door ons zelf aangekocht, vanaf 1983. Bovendien huren wij de farm "Rust mijn Ziel", 685 ha. Al deze farms liggen 20-35 km weg van "Kruispoort", maar wel min of meer aan elkaar. Totale oppervlakte is ongeveer 6000 ha.
Ons gebied is "semi-arid". ( dor en droog). De jaarlijkse regenval is 550 mm, eigenlijk nog niet zo slecht, ware het niet dat bijna alle regen in de zomermaanden (oktober t/m maart) valt. Meestal is er geen regen vanaf eind april t.m augustus. Deze semi-arid toestand veroorzaakt dat onze farm extensief is. Voor één koe hebben wij minstens 6 ha per jaar nodig. Een economische eenheid is ons gebied is officiël 2400 ha maar in de praktijk is dat magertjes voor een gezin met schoolgaande kinderen. In Nederland zijn er al economische eenheden van 1,5 ha. Deze bezettingsgraad beperking is aan de andere kant reden voor de grote wijdsheid en uitgestrektheid van onze farms. Vaak is er sprake van geen enkele opbouw in het gezichtsveld, zoals dat op "Kruispoort" ook het geval is vanaf het terras. Wij kijken zo'n 25 km ver en dat zou nog meer zijn ware het niet dat de verder afgelegen heuvels dit voorkomen. Onze koeien blijven het hele jaar buiten. Vanaf begin december is het feest: dan worden de stieren losgelaten in de kuddes! In de wintermaanden moet worden bijgevoerd. Ons veld is eigenlijk "staand hooi" met weinig voedingswaardse nadat de vorst intreedt in april. Dit bijvoer komt in de vorm van aangemaakte likken (lieks). Daarin zit maismeel, ureum, phosphaat, calcium, oliekoek, zwavel, molasses en zout. Vanwege de aanzienlijke afstanden tussen de farms vergt het uitzetten van deze likken veel heen en weer gerij. De vochtigheidsgraad is meestal onder de 50 in de zomer; in de winter veel lager. Het kan behoorlijk koud worden in de winter, soms tot -12 C 's nachts, maar als de zon uit is (en dat is meestal het geval) zijn de dagtemperaturen best te hebben (tot +20)! Zomers variëren de temperaturen van 10-35 graden C. Ons klimaat is continentaal, vergelijkbaar met Madrid in Spanje, welke stad ook op een hoogplateau ligt. De hoogte is 1500 m boven zeespiegel. Vroeger hield mijn schoonvader veel wolschapen (merinos) aan. Ons gebied is eigenlijk meer geschikt voor schapen dan voor koeien, maar wij konden niet met ze doorgaan vanwege toenemende (vaak georganiseerde) diefstal. Op het hoogtepunt hadden wij, samen met schoonpa, 1000 schapen die alle met de hand geschoren moesten worden in augustus. Dit betekende wekenlang op de been voor het organiseren, toezichthouden, klasseren, balen en wegsturen van de wol. Geleidelijk aan zijn wij overgegaan op grootvee. In totaal hebben wij 1000+ daarvan. De meest belangrijke inkomsten worden verkregen door het verkopen van de kalveren op 8 à 9 maanden leeftijd. Die wegen dan gemiddeld 230 kilo. Ook worden periodiek de oudere koeien verkocht. Die worden dan vervangen door onze eigen geteelde vaarzen. Al onze farms zijn onderverdeeld in weikampen en het vee wordt van het ene kamp naar het andere geleid om overbeweiding te voorkomen. Watervoorziening is dmv windpompen, reservoirs en kribben. Wij streven naar watervoorziening uit twee bronnen in elk kamp voor het geval er iets verkeerd zou gaan met een windpomp of een reservoir. Zo heeft "Kruispoort" alleen al 11 windpompen, 1 dieselpomp, 1 elektrische pomp, 9 reservoirs en 8 velddammen. Wij hebben ook zo'n 150 "vlees"schapen, voor eigen gebruik en voor de verkoop. Vroeger werd er nogal geploegd en geplant in ons district maar vanwege de voortdurend stijgende dieselprijzen is dat niet meer lonend. Op "Kruispoort" werd er tot 15 jaar geleden nog 500 ha geploegd en geplant. Geleidelijk aan hebben wij deze landerijen weer aangeplant met gras. Ons gebied heeft niet veel echt geschikte diepe landbouwgrond en de opbrengsten per ha zijn klein. De z.g. maisdriehoek ligt 90 km noordelijk van ons, waar mijn zoon zijn schoonvader boert. Die ploegt en plant elk jaar wel heel veel en heeft meestal ook goede oogsten. De risico's zijn echter ook groot. Inzetkosten zijn bijzonder hoog en dan moet de natuur je ook nog goedgunstig zijn. Op het totaal van de bovengenoemde oppervlakte hebben wij 12 ongeschoolde arbeiders voor ons werken. Hun produktiviteit ligt bijzonder laag en het is dus echt behelpen. De introductie van de mobiele telefoons helpt ons wel veel. Wij streven er naar om op elke afgelegen farm een vaste man te hebben met een mobieltje. Vroeger woonden deze mensen met hun gezinnen altijd op "Kruispoort" maar tegenwoordig verblijven de vrouwen met hun kinderen gedurende de week in het dorp waar de kinderen naar school gaan. De mannen overnachten gedurende de werkweek in een accomodatie op "Kruispoort" en tijdens het week-end zijn ze meestal in het dorp.
Groot wild is hier niet. Er zijn wel lynxen, haasjes, grondeekhoors, schildpadden, stekelvarkens, egels, miereneters, duikertjes, steenbokjes, reebokken, blesbokken en springbokken. Ook zijn er talrijke vogels o.a. de indrukwekkende secretarisvogel (de grootste vliegende vogel), korhoenders, korhanen, verschillende soorten ganzen en eenden, uilen en andere soorten roofvogels.
In 1995 kocht ik op een insolvente veiling twee panoramische farms van in totaal 2400 ha en besloot die om te scheppen in wildfarms: alle binnenheiningen er uit, de grensheiningen omhoog en versterkt. Toen op diverse wildveilingen blesbokken, gemsbokken, struisvogels, wildebeest, zebra enz. ingekocht die prachtig hebben aangeteeld. In 2001 verkocht ik deze farms met een mooie winst.
Tot zover het verhaal van Nico Podt. Ik wilde mijzelf en jullie dat niet onthouden. Een man om je petje vooraf te nemen. Over een paar weken kunnen Mieke en ik het met eigen ogen bekijken.